Obaveštenje o prestanku izvođenja mikroogleda sa sortama voćaka, vinove loze i hmelja za Listu preporučenih sorti

Stupanjem na snagu Zakona o priznavanju sorti poljoprivrednog bilja («Službeni glasnik RS», br. 30/2010),

prestao je da važi član Zakona o sadnom materijalu voćaka, vinove loze, hmelja i podloga («Službeni glasnik RS», br. 18/2005) broj 43. stav 1, odnosno ispitivanje registrovanih sorti za Listu preporučenih sorti i podloga pa samim tim i izvođenje mikroogleda sa domaćim i stranim sortama voćaka, vinove loze i hmelja.

Obrazloženje:

Usaglašavanjem i harmonizovanjem zakonskih normativa sa zakonodavstvom zemalja Evropske unije, ali i korišćenjem pozitivnih praktičnih iskustava, uz tehničku pomoć i podršku eksperata EU iz oblasti priznavanja sorti a i uvažavajući preporuke Regulatornog tela Vlade Srbije o ukidanju nepotrebnih procedura došli smo do zaključka da je organizovanje i formiranje Liste preporučenih sorti kao zakonska osnova neodrživo.

Naime, iz pozitivnog iskustva zemalja EU (Nemačka, Češka, Slovenija i drugih) ustanovili smo da u tim zemljama ne postoji zakonska obaveza za Liste preporučenih sorti voćaka, vinove loze i hmelja.

U određenim slučajevima za potrebe proizvođača ili udruženja proizvođača pojedine vrste ili sorte se ispituju ako su te vrste ekonomski značajne za voćarsko-vinogradarsku proizvodnju odnosno ako proizvođači ili udruženja proizvođača često u saradnji sa opštinskim, gradskim ili regionalnim vlastima ili privrednim komorama iskažu interes za ispitivanje. Time uspostavljen sistem introdukcije novih sorti voća, vinove loze i hmelja je brz, efikasan i ekonomičan. Proivođač koji vrši introdukciju npr. klona vinove loze neće imati obavezu dostavljanja 65 loznih kalemova za Listu preporučenih sorti voća, vinove loze i hmelja (kao do donošenja novog zakona) već samo 10 loznih kalemova za održavanje standardnog uzorka. To smanjuje troškove introdukcije, pa samim tim predstavlja mogućnost povećane introdukcije novih sorti odnosno „obogaćenja“ Registra sorti voća, vinove loze i hmelja, novim sortama i klonovima a u interesu primarnih poljoprivrednih proizvođača.

Lokaliteti koji su odabrani za izvođenje ogleda u cilju priznavanja novostvorenih domaćih sorti (Ogledno dobro Poljoprivrednog fakulteta u Beogradu „Radmilovac“, Departman za voćarstvo, vinogradarstvo, hortikulturu i pejzažnu arhitekturu u Sremskim Karlovcima i Institut za voćarstvo u Čačaku) su odabrani na osnovu toga što su tamo oformljene ili delimično oformljene referentne kolekcije neophodne za proces priznavanja sorti i na osnovu stručnosti kadrova ali i tehničko-tehnološke opremnjenosti za izvođenje ogleda. Na ovim lokalitetima vršiće se ispitivanja novostvorenih domaćih sorti i održavanje standardnog uzorka sorti koje se nalaze u Registru sorti poljoprivrednog bilja ali ne ispitivanja za Listu preporučenih sorti.